Wzgórze bazaltowe w Bogatyni

---

Położenie fizycznogeograficzne i administracyjne

Wzgórze bazaltowe zlokalizowane jest w mezoregionie Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie, co czyni je miejscem o interesującym położeniu geograficznym.

Teren, na którym się znajduje, jest własnością miasta Bogatynia, co wskazuje na jego znaczenie w kontekście lokalnej administracji.

Warto również zaznaczyć, że obiekt jest zaznaczony na Szczegółowej mapie geologicznej Polski w skali 1:50 000, na arkuszu 792 Bogatynia (Zittau), co potwierdza jego obecność i walory geologiczne.

Co istotne, teren ten nie wchodzi w skład obszarów chronionych, co może wpłynąć na przyszłe decyzje dotyczące jego wykorzystania lub zagospodarowania.

Budowa geologiczna

W obrębie Obniżenia Żytawsko-Zgorzeleckiego wyróżnia się dwie strefy tektoniczne o istotnym znaczeniu regionalnym. Stanowią one strefę brzeżną zapadliska tektonicznego, znanego jako zapadlisko żytawskie. W tym kontekście można wskazać na uskok zachodni, który biegnie doliną Nysy Łużyckiej, od Pieńska przez Zgorzelec aż do Żytawy.

Dodatkowo można zaobserwować dyslokację wschodnią, określaną jako Smedy, składającą się z licznych uskoków segmentowych. Dwa południowe fragmenty tych uskoku rozdzielają wyniesiony blok izerski, w skład którego wchodzą Góry Izerskie, od południowego skrzydła, gdzie zlokalizowany jest basen żytawski. Uszkodzenia te, będące przedłużeniem dyslokacji Smedy, znane są w literaturze jako uskok Bogatyni oraz uskok Opolna Zdroju.

Rozwój tych rozłamów i uskoków związany jest z młodymi ruchami tektonicznymi towarzyszącymi orogenezie alpejskiej, które miały miejsce w przeszłości. **Tołulewu** tej aktywności wulkanicznej, która pozostawiła za sobą liczne wystąpienia bazaltów.

Bazalty z okolic Bogatyni zaliczają się do tzw. trzeciorzędowej formacji bazaltowej, która jest częścią środkowoeuropejskiej prowincji wulkanicznej. Na znajdującym się w sąsiedztwie zapadliska żytawskiego Pogórzu Czeskim wyróżnia się trzy fazy wulkanizmu trzeciorzędowego. Pierwsza, najsilniejsza faza rozpoczęła się na początku miocenu dolnego, z ruchami tektonicznymi związanymi z fazą sawską oraz fazą styryjską, które przebiegają od oligocenu do miocenu dolnego i środkowego. Druga faza es zachowała słabą intensywność i miała miejsce po dolnym tortonie, nie przedłużając się do czwartorzędu. Trzecia faza związana była z wulkanizmem plejstocenu.

W ramach trzeciorzędowych formacji wulkanicznych w rejonie Bogatyni wyróżnia się trzy główne typy petrograficzne: bazalty bezhornblendowe, bazalty hornblendowe oraz tzw. „skały jasne”, do których klasyfikowane są trachyandezyty i fonolity trachitowe.

W rejonie na wschód od Bogatyni bazalty występują pomiędzy Opolnem-Zdrój a Markocicami, tworząc ciąg wychodni biegnących wzdłuż głównych linii dyslokacyjnych. Bazalty te pojawiają się w formie wzniesień o stromych stokach oraz pokryw lawowych, które składają się z odpornych na erozję skał bazaltowych.

Struktura geologiczna opisanych bazaltów sugeruje, że znajdują się one w obrębie fragmentów pokrywy lawowej. Charakteryzują się one strukturą porfirowatą oraz teksturą fluidalną, a ich skład mineralny obejmuje plagioklaz, augit (fenokryształy), magnetyt, tlenki żelaza, chloryt, biotyt, nefelin i kwarc.

Znaczenie i dostępność turystyczna

Stanowisko wychodni bazaltów w Bogatyni to nie tylko miejsce rekreacyjne, ale także wspaniały punkt widokowy oferujący niezapomniane widoki na okolicę. W jego bliskim sąsiedztwie znajduje się lokalna trasa turystyczna, która została wyznaczona z myślą o turystach pragnących zgłębić piękno tego regionu. Informacyjne tablice umieszczone w tym miejscu dostarczają cennych informacji na temat atrakcji oraz okolicznych skał.

Wzgórze cechuje się doskonałą dostępnością, co sprawia, że jest idealnym miejscem dla osób w każdym wieku. Choć stan obiektu jest określany jako zadowalający, warto zaznaczyć, że miejsce to jest dobrze wyeksponowane, co umożliwia prowadzenie obserwacji geologicznych i badanie wykształcenia skał bazaltowych. Oznacza to, że wzgórze ma ważne znaczenie dydaktyczne, co czyni je interesującym celem dla pasjonatów natury oraz edukacji.

Jednocześnie, strategia lokalizacji tego stanowiska w Bogatyni zapewnia mu dogodny dostęp dla turystów oraz mieszkańców, co wspiera rozwój aktywności outdoorowej w regionie.

---

Oceń: Wzgórze bazaltowe w Bogatyni

---